درمان شکستگی استخوان مچ دست با فیزیوتراپی
شکستگی مچ به شکستگی یکی از استخوان های نزدیک مچ دست، مخصوصا استخوان زند زبرین و اسکافوئید گفته می شود. کودکان به دلیل شرکت در ورزش های پرخطر، بیشتر از بقیه گروه های سنی دچار شکستگی مچ می شوند. شکستگی مچ دست در زنان پس از یائسگی که ناشی از پوکی استخوان است، نیز شایع است. این مشکل نباید ساده تلقی شود و حتما باید نسبت به درمان شکستگی مچ دست اقدام شود، از جمله درمان ها گچ گرفتن، آتل،فیزیوتراپی، ورزش مچ دست، حرکات اصلاحی و... می باشد.از دیگر بیماری هایی که مچ دست می تواند با آن درگیر شود سندرم تونل کارپال می باشد.
انواع
شکستگی یا دررفتگی مچ دست اغلب ناشی از صدماتی از قبیل زمین خوردن در حین ورزش کردن یا صرفا در حین راه رفتن می باشد. شکستگی های مچ دست و پیچ خوردگی مچ دست ناشی از زمین خوردگی است که اغلب زمانی اتفاق می افتد که فرد برای جلوگیری از افتادن دست خود را می کشند. فشار زیاد باعث شکستگی استخوان مچ دست یا ساعد می شود. انواع شکستگی مچ دست از قرار زیر می باشد:
- نوع اول: شکستگی بدون جابجا شدگی است که در آن استخوان شکسته می شود، اما هنوز در وضعیت نرمال خود قرار دارد.
- نوع دوم: شکستگی ای است که در آن قسمتی از استخوان جابجا می شود و از وضعیت نرمال خود خارج می شود.
- نوع سوم: شدیدترین نوع شکستگی است، زیرا استخوان در چند نقطه دچار شکستگی می شود.
درمان شکستگی نوع اول و دوم غالبا با روش های بدون جراحی می باشد، اما شکستگی نوع سوم عموما به جراحی نیاز دارد. روش های فیزیوتراپی بعد از جراحی مچ دست و یا بعد از دیگر روش های درمان شکستگی مچ دستبرای بازگرداندن عملکرد طبیعی استخوان مچ دست ضروری می باشد. این روش ها غالبا شاشمل حرکات اصلاحی و ورزش مچ دست می باشد.
علائم
بیمارانی که دچار شکستگی مچ دست می شوند عموما به صورت ناگهانی در ناحیه مچ دست یا ساعد خود درد ناگهانی و شدیدی را در زمان آسیب دیدگی احساس می کنند. این مساله اغلب باعث می شود که بیمار دست آسیب دیده را به آرامی نگه دارد. درد مچ دست عموما در سمت انگشست شست مچ دست و ساعد احساس می کند و گاهی اوقات به سرعت تسکین پیدا ی کند و بیمار در محل آسیب دیدگی ناراحتی را احساس می کند که مخصوصا در طول شب و اول صبح شدت پیدا می کند. بیماران مبتلا به شکستگی استخوان زند زبرین نیز با محکم لمس کردن ناحیه آسیب دیده استخوان درد و و ورم احساس می کنند. درد همچنین ممکن است در طول حرکات مشخص مچ دست، در طول در دست گرفتن چیزی یا در طول فعالیت های سنگین (مثل هل دادن) با مچ دست آسیب دیده شدت پیدا کند.در موارد شدید شکستگی مچ دست (با جابجایی استخوان)، تغییر شکل مشخصی تشخیص داده می شود.
تشخیص
تصویر برداری با اشعه ایکس بهترین شیوه تشخیص شکستگی مچ دست است. در صورتی که فیزیوتراپیست احساس کند که دچار شکستگی مچ دست شده اید، از ناحیه آسیب دیده با اشعه ایکس تصویر برداری می کند و شما را به یک پزشک مناسب معرفی می کنند. فیزیوتراپیست آسیب دیدگی مفاصل و عضلات دیگر را بررسی می کند و مطمئن می شود که عصب ها و عروق خونی مچ دست، ساعد و دست با شکستگی استخوان مچ دست دچار مشکل نشده اند.
در اغلب موارد، افراد مبتلا به شکستگی مچ دست به پزشک متخصص در زمینه مدیریت استخوان و مفاصل (متخصص ارتوپد) مراجعه می کنند. پزشک بسته به نوع شکستگی، گچ یا آتل یا در موارد شدید جراحی را توصیه می کند، لازم به ذکر است فیزیوتراپی شکستگی مچ دست برای هر نوع شکستگی به منظور بازگرداندن عملکرد طبیعی به مفصل الزامی است.
درمان
برای درمان شکستگی مچ دست ساده در شکستگی ساده، وقتی جابجایی استخوان جزئی باشد، مچ دست به مدت چهار تا شش هفته در گچ بی حرکت باقی می ماند. در صورتی که جابجایی استخوان قابل توجه باشد، یا در صورتی که شکستگی باز اتفاق افتاده باشد، برای ثابت کردن شکستگی با استفاده از فیکساتور داخلی (پیچ و پلاک) یا خارجی (ثابت کننده خارجی) جراحی ضروری است. سپس مچ دست باید به مدت چهار تا دوازده هفته بی حرکت باقی بماند، پس از آن فیزیوتراپی بعد از جراحی مچ دست الزامی می باشد.
در طول دوره بی حرکت کردن باید تا حد امکان ساعد را بالا نگه دارید و مفاصل خارج از گچ را حرکت دهید. این کار به بهبود گردش خون، کاهش ورم، حفظ دامنه حرکتی و متحرک نگه داشتن مفاصل خارج از گچ کمک می کند. روش های درمانی فیزیوتراپی پس از اتمام دوره بی حرکت سازی شروع می شود. هدف از فیزیوتراپی شکستگی مچ دست،درمان درد مچ دست و کاهش ورم مچ دست و انگشتان، افزایش دامنه حرکتی و استقامت و بازیابی فعالیت است. انجام فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و ورزش برای شکستگی مچ دست بسیار مهم است، زیرا روش های درمانی فیزیوترپی از بروز عوارض جلوگیری می کنند.
فیزیوتراپی
در حین درمان شکستگی مچ دست، بازوی شما در گچ یا آتل قرار داده می شود تا بی حرکت باقی بماند و بهتر بهبود پیدا کند. در طول این زمان، بازوی شما نباید بیش از حد سفت، ضعیف یا متورم شود. بسته به میزان فعالیت مجاز برای نوع شکستگی مچ دست که دارید، فیزیوتراپیست حرکات اصلاحی و ورزش مچ دست را تجویز می کند تا در طول قرار گرفتن دست در گچ یا آتل، شانه، آرنج و انگشتان شما متحرک باقی بمانند. اغلب افراد به منظور اینکه بقیه قسمت های بدن آنها بد شکل نشود، به آهستگی حرکات ورزشی مخصوص دست دیگر و پاها را از سر می گیرند. فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا با برنامه ورزش برای مچ دست خود سازگاری پیدا کنید تا بتوانید بدون ایجاد دخالت در فرآیند بهبودی مچ دست شما، استحکام و تناسب اندام شما حفظ شود. زمان جدا کردن گچ یا آتل مچ دست شما احتمالا سفت و دست شما ضعیف خواهد شد. فیزیوتراپیست مچ دست شما را معاینه می کند و برای بهبود فعالیت آن روش های درمان فیزیوتراپی با ورزش و حرکات اصلاحی را انتخاب می کند.
فیزیوتراپیست انواع مختلفی از حرکات اصلاحی و ورزش برای شکستگی مچ دست را در طول دوره بهبودی شکستگی تجویز می کند. در ابتدا، فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا با استفاده از انجام حرکات ورزشی انفعالی آرنج خود را حرکت دهید. با افزایش استحکام بازو، می توانید حرکات ورزشی فعال را شروع کنید. وقتی استخوان به خوبی درمان شد، می توانید از وزنه یا باندهای کشی استقامتی استفاده کنید. علاوه بر حرکات ورزشی استقامتی و مخصوص بهبود دامنه حرکتی، فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا در هنگام جلوگیری از زمین خوردن، بتوانید به سرعت واکنش نشان دهید.
فیزیوتراپیست با استفاده از حرکات دست ماهرانه ای که درمان دستی یا کایروپراکتیک نام دارد شما را قادر می سازد تا عضلات و مفاصل خود را آزادانه تر و با درد کمتر حرکت دهید. فیزیوتراپیست با آموزش نحوه انجام دادن کارهای روزمره مثل لباس پوشیدن، کار کردن با رایانه و خانه داری و حتی بستن گچ یا آتل مستقل عمل کنید و به کمک کسی نیاز داشته باشید. وقتی بتوانید بازوی خود را آزادانه و بدون احساس درد حرکت دهید، فیزیوتراپیست فعالیت هایی مثل استفاده از دست برای لباس پوشیدن، تمیز کردن و خانه داری را اضافه می کند. این برنامه به معاینه مچ دست توسط فیزیوتراپیست ، اهداف شما، سطح فعالیت های فیزیکی و سلامت عمومی شما بستگی دارد. بسته به نیازمندی های شغلی یا نوع ورزشی که انجام می دهید، باید روش هایدرمان فیزیوتراپی مچ دست بیشتری را انجام دهید که مخصوص این نیازها ارائه می شود. فیزیوتراپیست می تواند یک برنامه حرکات اصلاحی مچ دست مخصوص برای شما ایجاد کند.
کاهش درد
فیزیوتراپیست برای کمک به کنترل درد و ورم دست شما، از روش های درمان شکستگی مچ دست گرما درمانی یا سرما درمانی یا تحریک الکتریکی استفاده می کند. کارهایی که فیزیوتراپیست برای جلوگیری از ناتوان شدن شما در بلند مدت انجام می دهد از قرار زیر است:
- متناسب و کارآمد کردن مجدد بازو
- بازیابی حرکت و استحکام کامل به صورت بی خطر در حین بهبودی
- ارزیابی شکستگی مچ دست به منظور اطمینان حاصل پیدا کردن از این مساله که بدون هیچ خطری رفته رفته می توانید فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرید.
- راهنمایی کردن فرد برای از سر گیری ورزش و حرکات فیزیکی دیگر، از سر گیری زودتر از موعد این فعالیت ها احتمال شکستگی دیگر را افزایش می دهد
- تجویز تجهیزات محافظ مثل مچ بند برای استفاده در طول انجام ورزش
ورزش و حرکات اصلاحی
حرکات ورزش مچ دست که در ادامه توضیح داده می شود برای بیمارانی که دچار شکستگی استخوان زند زبرین شده اند توصیه می شود. این حرکات ورزشی باید پس از درمان شکستگی مچ دست، جدا کردن گچ یا گاهی اوقات پس از جراحی شکستگی مچ دست و ثابت کردن مچ با پیچ و پلاک صورت بگیرد. شما باید قبل از انجام این حرکات ورزشی در مورد کارایی آنها برای مورد خود با فیزیوتراپیست مشورت کنید عموما، این حرکات روزی سه بار و تنها در صورتی که باعث بوجود آمدن یا تشدید علائم شکستگی استخوان مچ دست نشوند باید صورت بگیرند.
فیزیوتراپیست به شما اعلام می کند که چه زمانی باید حرکات اصلاحی شکستگی مچ دست مقدماتی را شروع کنید و چه زمانی حرکات ورزشی پیشرفته تر را انجام دهید . به عنوان یک قاعده کلی، اضافه کردن یک حرکت ورزشی یا انجام حرکات ورزشی پیشرفته تر تنها در صورتی باید انجام گیرد که علائم شما شدت پیدا نکرده باشند. بعضی از انواع ورزش مچ دست از قرار زیر است:
خم و راست کردن آرنج: تا جایی که امکان دارد و دردی را احساس نمی کنید، آرنج خود را خم و راست کنید ( شکل پایین). این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید، البته به شرطی که باعث تشدید علائم نشود.
خم کردن مچ دست: ساعد
خود را روی میز یا نیمکتی قرار دهید و مچ دست و انگشتان خود را در لبه آن
بگذارید ) مطابق شکل زیر). به آرامی مچ دست خود را به سمت جلو و عقب خم
کنید، تا جایی که دردی را احساس نکنید و یک کشیدگی خفیف تا متوسط را احساس
کنید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید، البته به شرطی که باعث تشدید علائم شکستگی مچ دست نشود.
چرخش ساعد: آرنج خود را به پهلوی خود بچسبانید و 90 درجه بچرخانید (مطابق شکل پایین). به آرامی کف دست خود را به طرف بالا و پایین بچرخانید، تا جایی که دردی را احساس نکنید و یک کشیدگی خفیف تا متوسط را احساس کنید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید، البته به شرطی که باعث تشدید علائم نشود. این تمرین یکی از انواع ورزش مچ دست می باشد.
خم کردن مچ دست به طرفین: ساعد
خود را روی میز یا نیمکتی قرار دهید و مچ دست و انگشتان خود را در لبه آن
بگذارید. تا جایی که دردی را احساس نکنید و یک کشیدگی خفیف تا متوسط را
احساس کنید، به آرامی مچ دست خود را به این طرف و آن طرف خم کنید. این حرکت
را 10 مرتبه تکرار کنید، البته به شرطی که باعث تشدید درد مچ دست و
دیگرعلائم نشود.
فیزیوتراپی شکستگی مچ دست یکی از روش های مهم و حائز اهمیت در درمان این مشکل می باشد، حتی فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی مچ دست نییز به بیماران کمک می کند علاوه بر بهبودی سریع بتوانند عملکرد طبیعی مچ را داشته باشند و از عوارض جراحی و شکستگی رهایی یابند. یکی از راه های درمان فیزیوتراپی استفاده از حرکات اصلاحی و ورزش برای شکستگی مچ دست می باشد.
